Tìm hiểu ngay những lễ vật cần có trên mâm cúng động thổ, những loại hoa nên sử dụng và nội dung bài khấn. Hướng dẫn chuẩn bị và thực hiện lễ cúng động thổ
Tổ chức lễ cúng động thổ là một tín ngưỡng được duy trì hàng nghìn năm trong văn hóa đất Việt. Hoạt động động thổ tức là nghi lễ để xin phép Thổ Địa – vị thần cai quản mảnh đất cho phép họ xây dựng nhà cửa và quá trình thi công, sinh sống được thuận lợi, suôn sẻ, có nhiều may mắn, tốt lành.
Trong nội dung dưới đây, Nhang Chính Hãng sẽ chia sẻ đến bạn những lễ vật cần chuẩn bị cho mâm cúng động thổ, cách chọn hoa và nội dung bài khấn.
Cúng động thổ là gì?
Cúng động thổ là một nghi lễ xin phép Thổ Địa – vị thần trấn giữ, cai quản mảnh đất mà gia đình chuẩn bị khởi công xây nhà. Đây cũng là hoạt động chính thức để xin phép vong linh đang trú ngụ nơi đây đi đến nơi khác để hoạt động xây dựng và sinh sống được suôn sẻ, an toàn và thuận lợi.
Theo truyền thống của người dân đất Việt dù gia đình khởi công xây dựng một công trình lớn hay nhỏ, từ nhà ở, công trình phụ quan trọng, nhà thờ hay công ty đều thực hiện lễ cúng này. Tùy vào điều kiện kinh tế và nhu cầu mà gia chủ có thể chọn lễ cúng mặn hoặc chay và vật phẩm cũng phụ thuộc vào từng vùng miền.
Lễ cúng động thổ là gì?
Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ cúng động thổ?
Lễ động thổ có nguồn gốc từ văn hóa của người Trung Hoa và được ghi chép trong sách cổ. Lễ này bắt đầu từ ngành nông nghiệp, sau đó lan ra cả hoạt động xây dựng nhà cửa và kinh doanh. Dù có nguồn gốc từ nước ngoài nhưng khi vào Việt Nam, nghi lễ này đã có nhiều sự biến đổi để phù hợp với văn hóa đất Việt. Chất riêng trong hoạt động này hiện vẫn được lưu giữ đến tận ngày nay.
Lễ cúng động thổ được tổ chức nhằm cầu mong những điều may mắn, tốt lành và tỏ lòng tôn trọng đến các vị thần linh. Những ý nghĩa quan trọng của lễ gồm:
- Thể hiện sự tôn trọng đến thần Thổ Địa. Trong văn hóa Việt, đất đai có linh hồn riêng và lễ cúng là để xin phép và nhờ cậy sự bảo vệ, che chở của các thần này.
- Xin sự bảo vệ và may mắn cho gia đình, doanh nghiệp, tránh các tai nạn, thảm họa, sự cố xảy ra trong quá trình sinh sống, làm việc.
- Thể hiện tinh thần tiếp nối những yếu tố truyền thống tốt đẹp, những đặc trưng trong văn hóa của dân tộc
Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ cúng động thổ
Lễ vật cần có trên mâm cúng động thổ xây nhà?
Cúng động thổ thì không thể thiếu mâm lễ vật. Gia chủ có thể lựa chọn cúng mâm mặn hoặc mâm chay tùy theo điều kiện gia đình, sở thích của gia chủ . Nhang Chính Hãng sẽ hướng dẫn gia chủ chọn các món cho từng loại mâm lễ.
Đồ cúng động thổ theo lễ mặn có những gì?
Mâm cúng động thổ theo lễ mặn được thiết kế rất tỉ mỉ. Số lượng lễ vật được bày biện sang trọng, phong phú, gồm:
- 1 miếng thịt lợn luộc, thường là loại thịt vai hoặc ba chỉ, 5 chỉ
- 1 con gà trống luộc, đầu gà hướng lên cao. Gia chủ nên chọn gà trống tơ, có mào đẹp
- 1 đĩa xôi, có thể thay thế bằng bánh chưng
- 1 bộ quần áo giấy Quan Thần Linh
- 3 quả trứng gà luộc
- 1 mâm ngũ quả gồm các màu theo ngũ hành
- 9 bông hoa hồng đỏ
- 5 lễ vàng tiền
- 3 hũ muối, gạo, nước
- 1 chén muối
- 1 chén gạo
- 1 bát nước
- 3 ly trà
- 1 cốc rượu trắng
- 1 bao thuốc lá
- 1 đinh vàng hoa
- 2 cây đèn cầy
- 5 cái oản đỏ
Mâm cúng động thổ theo lễ mặn
Mâm cúng động thổ theo lễ chay có những gì?
Mâm đồ cúng động thổ theo lễ mặn được làm đơn giản hơn, chủ yếu là các loại trái cây và tuân theo yếu tố ngũ hành. Những loại quả được sử dụng phổ biến gồm:
- 1 nải chuối xanh tượng trưng cho hành mộc.
- 1 quả bưởi vàng tượng trưng cho hành kim.
- 3 hoặc 5 quả hồng đỏ tượng trưng cho hành hỏa. Gia chủ có thể thay thế bằng loại quả có màu đỏ khác như táo đỏ, cam quýt đỏ hoặc da cam..
- 3 hoặc 5 quả mận tím hoặc hồng xiêm. Đây là màu cho hành thổ.
- 1 chùm nho đen tượng trưng cho hành thủy.
Lưu ý, những loại quả lựa chọn sẽ ưu tiên là quả hình tròn. Theo văn hóa nước ta, quả tròn là đại diện cho sự tròn đầy, viên mãn.
Mâm cúng động thổ theo lễ chay
Quy trình thực hiện lễ cúng động thổ
Lễ cúng động thổ phải được lên kế hoạch theo quy trình là chọn ngày giờ, chuẩn bị mâm cúng và hoàn thành hoạt động khấn động thổ. Trong từng bước sẽ có những hoạt động nhỏ khác cần thực hiện.
Chọn ngày giờ tốt để cúng động thổ
Căn nhà hay trụ sở doanh nghiệp, cửa hàng kinh doanh là tài sản mang tính bền vững, lâu dài. Do đó, việc chọn ngày và giờ đóng vai trò rất quan trọng. Gia chủ, chủ doanh nghiệp nên tìm thầy uy tín để xem ngày tháng tốt, xem giờ hoàng đạo hợp tuổi, thiên thời địa lợi nhân hòa để thực hiện nghi lễ.
Thông thường, các thầy sẽ căn cứ vào tuổi của gia chủ, giờ sinh… để chọn giờ phù hợp. Trong trường hợp không có giờ hợp với gia chủ, thì sẽ mượn tuổi để làm nhà.
Chọn ngày giờ tốt, theo giờ hoàng đạo để cúng động thổ
Chuẩn bị mâm đồ cúng động thổ
Vào ngày tổ chức lễ động thổ, lễ vật sẽ được mang đến. Đa số các món đồ gia chủ sẽ đặt làm tại đơn vị cung cấp dịch vụ làm lễ cúng. Khi tiếp nhận đồ, gia chủ thực hiện sắp xếp theo sự chỉ dẫn của thầy cúng. Nếu gia chủ thuê dịch vụ trọn gói, đơn vị cung cấp đồ cúng sẽ sắp xếp hoàn thiện từ đầu đến cuối đảm bảo thẩm mỹ nhất.
Đa số hoạt động động thổ sẽ mời thầy đến cúng đến và thầy sẽ thực hiện lễ cúng, các thành viên trong gia đình chỉ cần đứng bên cạnh hỗ trợ. Nếu gia chủ hay các bậc tiền bối có kinh nghiệm thực hiện thì có thể tự đứng ra chủ trì. Điều này được khuyến khích vì tự làm thì sẽ trang trọng hơn và thể hiện được tấm lòng thành kính nhiều hơn.
Sắp xếp mâm đồ cúng động thổ đẹp mắt
Thực hiện bài khấn động thổ
Khi thực hiện cúng động thổ xây nhà, mâm lễ được đặt ở giữa khu đất muốn động thổ. Tiếp đó, gia chủ thắp hai cây đèn cầy ở hai bên, đốt nhang 7 nén nếu gia chủ là nam và 9 nén nếu gia chủ là nữ. Sau khi thắp nhang, người chủ trò bắt đầu đọc văn khấn.
Khi kết thúc bài văn khấn, gia chủ sẽ là người cầm cuốc và bổ nhát đầu tiên lên mảnh đất. Tiếp đó, thợ xây nhà sẽ dùng cuộc để đào từ nhát cuốc của gia chủ để thực hiện khởi công. Sau 1 tuần nhang, khoảng 45 – 60 phút, gia chủ có thể thực hiện hóa vàng, thụ lộc.
Bài khấn động thổ được chia thành hai loại. Thứ nhất là bài khấn khi làm nhà theo tuổi của gia chủ. Loại thứ hai là bài khấn được đọc khi gia chủ mượn tuổi làm nhà.
Thực hiện bài khấn động thổ và động thổ chính thức
Chi tiết bài khấn khi làm nhà theo tuổi của gia chủ:
“Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Quan Đương niên.
Con kính lạy các Tôn phần bản xứ.
Tín chủ (chúng) con là:…
Ngụ tại:…
Hôm nay là ngày… tháng….năm….. tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Hôm nay tín chủ con khởi tạo…. (nếu cất nóc thì đọc là cất nóc, nếu xây cổng thì đọc là xây cổng, nếu chuyển nhà thì đọc là chuyển nhà) ngôi đương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu. Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ (hoặc cất nóc). Tín chủ con lòng thành lễ vật dâng lên trước án thành tâm kính mời: Ngài Kim Niên Đường Thái tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chúa Long Mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, chủ thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm. Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiền chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lạc, công việc chóng thành, muôn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!”
Chi tiết bài khấn khi làm nhà bằng cách mượn tuổi:
“Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Quan Đương niên.
Con kính lạy các Tôn phần bản xứ.
Hôm nay là ngày… tháng… năm…
Tín chủ con là………………………………………………………………………..
Ngụ tại:…………………………………………………………………………………..
Thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày ra trước án. Vì tín chủ con khởi tạo… (nếu cất nóc thì đọc là cất nóc, nếu xây cổng thì đọc là xây cổng, nếu chuyển nhà thì đọc là chuyển nhà, nếu sửa chữa thì đọc là sửa chữa) ngôi đương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu. Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ hoặc cất nóc, làm việc gì thì nói việc ấy). Nhân có lễ vật tịnh tài dâng cúng, bày trên án tọa.
Tín chủ con thành tâm kính mời:
Ngài Kim niên Đường cai Thái tuế chí đức tôn thần.
Ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương .
Ngài Bản xứ thần linh Thổ địa.
Ngài định phúc Táo quân, các ngài ĐÙI chúa long mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản ở trong khu vực này.
Cúi xin: giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông Chủ thợ được chữ bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, t âm phù dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Tín chủ lại xin phổ cáo với các vi tiền chủ hậu chủ và các vị hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, ‘Phảng phất ở trong khu vực này. Xin mời tới đây chiêm ngưỡng tôn thần thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lạc, công việc chóng thành.
Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!”
Những điều cần lưu ý khi làm lễ cúng động thổ
Khi làm lễ động thổ, gia chủ cần lưu ý những điều sau:
- Chuẩn bị những món đồ khô và bát đũa, chén từ hôm trước.
- Lên danh sách tất cả các món đồ cần mua để chắc chắn sẽ có đầy đủ đồ cho ngày động thổ.
- Trang phục của những người đứng cúng nên trang trọng, nghiêm túc.
- Khi đọc lễ cúng, bạn nên tránh sự ồn ào, đặc biệt là không để trẻ nhỏ chạy lung tung.
Lưu ý khi làm lễ động thổ
