Hướng dẫn cách bài trí bàn thờ gia tiên đúng chuẩn, giúp mang lại tài lộc cho gia chủ, thuận tiện nhất cho việc thờ cúng tổ tiên.
Thờ cúng tổ tiên là một trong những phong tục tốt đẹp của người Việt, thể hiện lòng thành kính, nhớ ơn của con cháu với tổ tiên. Trong các quy phạm thờ cúng, bài trí bàn thờ gia tiên đúng cách rất quan trọng.
Dưới đây, Nhang Chính Hãng sẽ cùng bạn tìm hiểu cách để có thể bài trí chuẩn nhất, giúp mỗi gia đình thêm an tâm và có nhiều phúc lộc trong thờ cúng tổ tiên.
Tìm hiểu cách bài trí bàn thờ gia tiên đúng phong thủy
Bàn thờ gia tin trong tín ngưỡng thờ tổ tiên người Việt
Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt đã có từ thời nguyên thủy, với niềm tin rằng người chết vẫn còn linh hồn và có thể phù hộ cho những người còn sống. Đến thời phong kiến, khi Nho giáo du nhập nước ta thì truyền thống này càng được đề cao. Thờ cúng tổ tiên lúc này không chỉ đơn thuần là cúng cho linh hồn người mất. Đó còn là thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn, thể hiện đạo lý thờ cha kính mẹ, thể hiện đạo hiếu của thế hệ sau với những người đi trước.
Với người Việt, người mất và người sống vẫn có mối liên hệ mật thiết với nhau. Linh hồn của họ hiện hữu, dõi theo con cháu, ban phát những bình an, phúc lộc cho con cháu. Con cháu thờ cúng tổ tiên cẩn thận, trang trọng sẽ càng nhận được những lộc phước này.
Hơn nữa, việc thờ cúng cũng giúp rèn luyện cho các thế hệ sau lòng biết ơn, sự kính ngưỡng với cội nguồn dân tộc. Đó là nét đẹp nhân văn, thể hiện tình nghĩa, đạo lý, tinh thần hướng thiện của con người.
Và bàn thờ gia tiên chính là nơi giúp con người thực hiện các nghi thức thờ cúng tổ tiên. Vì vậy, bài trí bàn thờ gia tiên đúng cách rất quan trọng. Người ta tin rằng, bàn thờ được bày biện đúng cách sẽ mang lại ý nghĩa phong thủy tốt lành.
Ngược lại, bàn thờ sơ sài, bày biện sai cách thì sẽ rước họa, khiến con cháu khó làm ăn, gặp nhiều rủi ro, họa hoạn.
Bàn thờ gia tiên là nơi để con cháu thờ cúng tổ tiên, thể hiện sự kính trọng, biết ơn với người đã khuất
Bàn thờ gia tiên gồm có những gì?
Những vật phẩm thờ cúng trên bàn thờ gia tiên sẽ phụ thuộc vào văn hóa từng vùng miền, vào điều kiện cũng như nhu cầu thờ cúng của từng gia đình, từng dân tộc. Hầu như không có quy phạm chung nào.
Hơn nữa, diện tích bàn thờ, mục đích thờ cúng cũng sẽ quyết định đến những đồ lễ trên bàn thờ.
Mặc dù vậy, dù thiết kế thế nào thì khi bài trí bàn thờ, cũng cần có những vật phẩm thờ cúng cơ bản sau:
Bát hương
Đây là vật phẩm thờ cúng quan trọng nhất. Bát hương chính là nhân tố kết nối giữa trần gian với chốn linh liêng, giữa người với linh hồn, nói đúng hơn, giữa người sống hữu hình và người mất vô hình. Khi chọn mua bát hương thì nên chọn kích thước hài hòa với không gian bàn thờ. Mẫu mã có thể tùy chọn, chất liệu có thể bằng gốm, bằng sứ hoặc bằng gỗ, bằng đồng.
Bát hương thờ bằng sứ có chạm trổ, điêu khắc tinh xảo
Bình hoa
Bình hoa được dùng để dâng hoa thờ cúng tổ tiên vào những giày giỗ, ngày mùng 1, ngày rằm và các ngày Lễ Tết. Bình hoa có thể bằng đồng, bằng thủy tinh hoặc bằng sứ. Kích thước cũng cần tùy chỉnh để đạt sự hài hòa với bàn thờ tổng thể. Những gia đình có điều kiện còn có thể bài trí thêm đôi lọ lục bình cỡ lớn đặt 2 bên, tạo cho bàn thờ sự trang trọng, ấm áp.
Đèn thờ gia tiên
Ngày xưa, trên bàn thờ thường đặt đèn dầu. Xã hội hiện đại hơn, các loại đèn điện cũng ngày càng đa dạng mẫu mã, lại an toàn hơn nên cũng dần được mọi người đón nhận. Ngọn đèn sáng trên bàn thờ chính là ánh sáng dẫn đường để con cháu tìm về với tổ tiên. Đặc biệt trong lúc thực hiện nghi lễ thờ cúng cần phải thắp đèn sáng liên tục. Người Việt tin rằng, có ánh sáng này, người đã khuất mới có thể trở về dương gian.
Ảnh thờ
Ảnh thờ chính là ảnh của người đã khuất, được đóng khung gỗ hoặc khung kim loại, có kính, đặt lên trên bàn thờ. Nếu gia đình thờ nhiều người thì sẽ có nhiều ảnh, được đặt theo thứ tự là người lớn nhất ở giữa, hai bên là ảnh thờ của những người có cấp bậc nhỏ hơn.
Chén nước
Tùy gia đình cũng như tập tục địa phương, có thể chọn 3 hoặc 5 chén nước. Chén nước nên có nắp đậy và có thể thay mới nước hàng ngày, hàng tuần hoặc thay vào ngày mùng 1, ngày rằm và ngày cúng giỗ.
Mâm bồng
Đây chính là dĩa đựng hoa quả, bánh kẹo, trầu cau để dâng lên tổ tiên. Hinh dáng mâm bồng sẽ như một chiếc đĩa lớn, có chân đế, được làm từ sứ, thủy tinh, nhựa hoặc đồng. Một số loại mâm bồng được ưa chuộng nhất hiện nay là mâm bồng gốm, mâm bồng khảm tam khí – ngũ sắc, mâm bồng đồng đỏ…
Ngoài ra, còn có thể có thêm một số vật phẩm như khám thờ – ngai thờ, đài đựng rượu, chén đũa thờ…
Một trong những loại mâm bồng được người Việt yêu thích
Cách bài trí bàn thờ gia tiên đúng chuẩn phong thủy
Kích thước bàn thờ gia tiên chuẩn
Trước tiên, cần phải chọn bàn thờ gia tiên đúng phong thủy. Hiện nay có 2 loại bàn thờ treo và bàn thờ đứng với kích thước chuẩn như sau:
- Bàn thờ treo: Rộng tối đa 1,07m, sâu tối đa 0,61m.
- Bàn thờ đứng: Ngang tối đa 2,17m, rộng tối đa 1,17m và cao tối đa 1,27m.
Các kích thước này được tính theo Lỗ Ban, đảm bảo các yếu tố Hỷ Sự, Tiến Bảo, Tài Vượng, Tài Lộc cho gia chủ.
Khi chọn bàn thờ, nên chọn các màu thâm trầm như màu gỗ, vàng kem, nâu, hoặc màu của những bức hoành phi, sơn son thiếp vàng. Đây là những màu sắc thể hiện sự tôn nghiêm, trang trọng nhất.
Cách thức sắp xếp các vật phẩm thờ cúng ở bàn thờ gia tiên
Bài trí bàn thờ gia tiên đúng phong thủy sẽ theo quy trình sau:
- Bàn thờ: Nên đặt ở phòng riêng (nếu gia đình có điều kiện). Nếu không thì chọn nơi yên tĩnh để đặt bàn thờ. Phía sau bàn thờ là bức tường vững chãi, không đặt gần nhà tắm, nhà vệ sinh và không được dựa lưng vào các vách tường này. Bàn thờ cũng không được dựa vào tường kính. Hướng tốt nhất là đối diện cửa ra vào.
- Ảnh thờ: Đặt theo nguyên tắc Nam tả Nữ hữu (nam phải nữ trái), tính theo hướng từ bàn thờ nhìn ra.
- Lư hương: Đặt ở trung tâm của bàn thờ
- Đèn thờ: Đèn Thái Cực sẽ được đặt giữa bàn thờ, nên chiếu sáng cả ngày đêm và đặt dưới chân khám thờ. Đèn Lưỡng nghi được đặt ở 2 góc ngoài cùng của bàn thờ (góc trái, phải). Bên phải đại diện cho mặt trăng, bên trái đại diện cho mặt trời.
- Chén nước: Đặt trước bát hương
- Mâm quả: Bình hoa được đặt bên phải, mâm quả đặt bên trái, hướng nhìn từ ngoài vào.
Sơ đồ bài trí bàn thờ gia tiên cơ bản nhất
Những vị trí nào tốt nhất để bàn thờ gia tiên?
Không phải gia đình nào cũng có không gian riêng để đặt bàn thờ gia tiên. Do đó, tùy thuộc vào từng gia đình, các bạn có thể tìm địa điểm tốt nhất để đặt bàn thờ giúp nhận được phúc khí tốt nhất:
Nhà cấp 4
Với nhà cấp 4, bàn thờ gia tiên có thể được đặt ở trung tâm ngôi nhà, thường là kết hợp với phòng khách. Nếu diện tích hẹp, có thể chọn bàn thờ treo, vệ sinh khu vực xung quanh thường xuyên.
Nhà phố nhiều tầng
Có thể đặt bàn thờ ở tầng cao nhất, thoáng đãng, rộng rãi. Nếu được có thể dành một phòng riêng để đặt bàn thờ, hướng ra mặt tiền ngôi nhà.
Có thể chọn một phòng riêng yên tĩnh để bàn thờ gia tiên
Căn hộ chung cư
Với những căn hộ chung cư, có thể chọn một góc yên tĩnh để đặt bàn thờ, hoặc là kết hợp với phòng khách hay ở chính giữa ngôi nhà.
Khi bài trí bàn thờ gia tiên cần lưu ý gì?
Như đã nói, bài trí bàn thờ gia tiên đúng chuẩn chính là cách thể hiện lòng thành kính với những người đã khuất, với ông bà tổ tiên. Do đó, việc cẩn thận trong đặt và bài trí bàn thờ rất quan trọng. Để không phạm phong thủy, gia chủ cần lưu ý:
- Không nên đặt bàn thờ ở gần phòng vệ sinh, phòng bếp. Phòng vệ sinh là khu vực sinh uế khí, còn phòng bếp thì có mùi hôi thức ăn chưa kể có nguồn năng lượng của hỏa, sẽ không tốt nếu đặt bàn thờ tại đây, phạm tội bất kính. Vận thế gia đình dễ bị ảnh hưởng, thậm chí sa sút, làm ăn thất bát, gia đạo bất hòa.
- Không đặt bàn thờ dưới cửa sổ sẽ làm thoát khí, hao tài lộc. Nếu nhà quá chật thì nên che rèm hoặc đóng cửa sổ lại.
- Bàn thờ phải luôn sạch sẽ, tươm tất, nên lau dọn mỗi ngày. Khi dọn bàn thờ, cần sử dụng khăn sạch, chổi sạch, nước sạch, ăn mặc gọn gàng, tươm tất và dọn dẹp với sự hoan hỉ, thành kính.
